दशैं बिदा शेयर लगानीकर्ताका लागि लगानी सुरक्षाको अवसर, यस्ता छन् ध्यान दिनुपर्ने २० प्रमुख बुँदाहरू

धनगढी । दशैंको अवसरमा देशभरका सरकारी तथा निजी कार्यालयसँगै पुँजी बजार पनि बन्द भएको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)ले असोज १३ गतेदेखि बजार बन्द गरेको हो भने अब असोज १९ गतेदेखि मात्र कारोबार पुनः सुरु हुने छ । दशैंअघिको अन्तिम कारोबारमा बजार दोहोरो अंकले बढेर बन्द भएको थियो, जसले लगानीकर्तालाई केही सकारात्मक मनोवृत्ति दिएर बिदामा प्रवेश गराएको छ ।

पुँजी बजार सामान्यतया उतारचढावले भरिएको संवेदनशील क्षेत्र हो । त्यसैले यहाँ प्रवेश गर्नु अघि आवश्यक ज्ञान र जानकारी अनिवार्य मानिन्छ । बजारबारे गहिरो अध्ययन र वित्तीय सचेतनाको कमीले गर्दा धेरै लगानीकर्ताले आफ्ना सम्पत्ति बालुवामा पानि हालेजस्तो अनुभव गर्ने गरेका छन् । लगानी एकदमै संवेदनशील निर्णय भएकाले यसमा ज्ञान र रणनीतिक दृष्टिकोण अत्यावश्यक हुन्छ ।

दशैं–तिहारको बिदा वर्षको सबैभन्दा लामो बिदामध्ये पर्छ । यस समयमा अधिकांशले आफ्नो पारिवारिक उत्सव र चाडपर्वमा व्यस्त हुने गर्दछन् । यद्यपि, यसै बिदालाई सिकाइ र अध्ययनको अवसरमा बदल्न सकिन्छ । अन्य समयमा सरकारी कर्मचारी, विद्यार्थी, निजी क्षेत्रका कर्मचारी वा व्यवसायीहरू आफ्नो काममा व्यस्त हुने भएकाले पुँजी बजारसम्बन्धी जानकारी प्राप्त गर्न पर्याप्त समय पाउँदैनन् । तर दशैंको लामो बिदाले सिकाइ, अध्ययन र विश्लेषणका लागि उपयुक्त वातावरण सिर्जना गरेको छ ।

यस बिदामा लगानीकर्ताले आफ्नो लगानीमा पुनरावलोकन गर्न, नयाँ अवसरहरू पहिचान गर्न र दीर्घकालीन रणनीति बनाउन समय दिन सक्ने अवस्था हुन्छ । बजारको गतिलाई बुझ्न, त्यसमा देखिने उतारचढावको कारण पत्ता लगाउन र आगामी दिनमा कस्तो रणनीति लिनुपर्ने भन्ने बारे स्पष्टता ल्याउन बिदा विशेष उपयोगी हुने हुन्छ ।

यससँगै, लगानीकर्ताले आ–आफ्नो पोर्टफोलियोबारे सोच्न सक्ने, कुन कम्पनीमा लगानी बढाउने वा घटाउने भन्ने बारे अध्ययन गर्न सक्ने समय यही हो । विशेष गरी कम्पनीहरूको वित्तीय विवरण, आय–व्यय, नगद प्रवाह र भविष्यका सम्भावना बुझ्न सकिने अवसर दशैं बिदाले उपलब्ध गराएको छ । लगानीकर्ताले जोखिम व्यवस्थापनका रणनीतिहरू पनि यस समयमा तयार पार्न सक्छन् । बजार सधैं निश्चित गतिमा नचलिएर कहिले माथि त कहिले तल झर्ने भएकाले यसलाई सामना गर्ने रणनीति जरुरी हुन्छ । बिदाको समयमा जोखिम न्युनिकरणका उपायबारे अध्ययन गर्दा आगामी दिनमा सहज रूपमा निर्णय लिन मद्दत पुग्छ ।

साथै कम्पनीको व्यवस्थापन क्षमताबारे मूल्याङ्कन गर्ने, लाभांश नीति अध्ययन गर्ने, नियामक निकाय वा सरकारले ल्याउन सक्ने सम्भावित नयाँ नीतिहरूको बारेमा जान्ने अवसर यस बिदाले दिएको छ ।

यसरी हेर्दा, दशैंको समय मात्र मनोरञ्जन र परिवारसँग बिताउने समय नभई, पुँजी बजारमा सफल भविष्य बनाउन सकिने मूल्यवान अवसर पनि हो । लगानीकर्ताले आफ्ना गल्तीहरू सम्झन, त्यसबाट सिक्न र आगामी निर्णयलाई अझ सशक्त बनाउन सक्ने मौका हो । विशेषगरी नयाँ लगानीकर्ताका लागि यो बिदा शिक्षाप्रद समय बन्न सक्छ, जसमा उनीहरूले किताब, अनलाइन स्रोत, तालिम र विशेषज्ञहरूको लेख–विचारबाट नयाँ ज्ञान प्राप्त गर्न सक्छन् ।

लगानीकर्ताका लागि उपयोगी हुने २० सुझाव :

१. शेयर बजारमा प्रवेश गर्नु अघि आधारभूत ज्ञान हासिल गर्नुहोस्।
२. कम्पनीको वित्तीय विवरण अध्ययन गर्ने बानी बसाल्नुहोस्।
३. छोटो अवधिको लोभभन्दा दीर्घकालीन रणनीतिलाई प्राथमिकता दिनुहोस्।
४. जोखिम व्यवस्थापनका उपायहरू तयार गर्नुहोस्।
५. बजारमा अफवाहभन्दा तथ्यांकमा आधारित भएर मात्र निर्णय लिनुहोस्।
६. आफ्नो पोर्टफोलियो विविधिकरण गर्नुहोस्।
७. बजारबारे समाचार र आर्थिक परिस्थिति नियमित अध्ययन गर्नुहोस्।
८. कम्पनीको व्यवस्थापन क्षमताबारे मूल्याङ्कन गर्नुहोस्।
९. लाभांश नीतिलाई प्राथमिकतामा राखेर अध्ययन गर्नुहोस्।
१०. आफ्नो लगानी क्षमताभन्दा बढी जोखिम नलिनुहोस्।
११. बजारको उतारचढावलाई धैर्यतापूर्वक सामना गर्नुहोस्।
१२. नयाँ लगानी निर्णय गर्नु अघि विशेषज्ञको सल्लाह लिनुहोस्।
१३. अन्तर्राष्ट्रिय बजारको उतारचढावलाई पनि बुझ्ने प्रयास गर्नुहोस्।
१४. बिदाको समयमा सिकाइ र अध्ययनलाई प्राथमिकता दिनुहोस्।
१५. कम्पनीको भविष्य रणनीति र योजना हेरेर लगानी गर्नुहोस्।
१६. नियमित रूपमा आफ्नो लगानीको समीक्षा गर्दै सुधार गर्नुहोस्।
१७. कर नीतिहरू र नियामक निकायको नियमबारे जानकारी राख्नुहोस्।
१८. ऋण लिएर लगानी गर्दा बढी जोखिम हुनसक्ने भएकाले सावधानी अपनाउनुहोस्।
१९. भावनामा आएर हतारमा शेयर खरिद–बिक्री नगर्नुहोस्।
२०. दीर्घकालीन धैर्यता र अनुशासनलाई आफ्नो लगानी संस्कृतिको हिस्सा बनाउनुहोस्।