के डिभी प्रोग्राम खारेज हुन लागेको हो ?
काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पदभार सम्हालेको पहिलो हप्तामै आप्रवासनसम्बन्धी नौ कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरी आप्रवासन नीतिमा ठूलो परिवर्तन गरेका छन्। ट्रम्पले सीमापार सुरक्षा, जन्मसिद्ध नागरिकता र सामूहिक निर्वासनको विषयमा कठोर नीति अपनाए पनि ‘डिभर्सिटी भिसा लटरी’ अन्त्य गर्ने विषय आफ्नो कार्यसूचीमा राखेका छन्।
डिभर्सिटी भिसा लटरी कार्यक्रमको माध्यमबाट विश्वभरका लाखौं मानिसहरूलाई अमेरिका प्रवेशको अवसर मिल्दै आएको छ। सन् १९९० मा राष्ट्रपति जर्ज एच.डब्ल्यु. बुसले हस्ताक्षर गरेको अध्यागमन ऐनमार्फत् यो कार्यक्रम सुरु गरिएको थियो। यसलाई अन्त्य गर्न ट्रम्पले अमेरिकी कांग्रेससँग सहकार्य गर्नुपर्नेछ।
अमेरिकामा आप्रवासीहरूको जातीय विविधता बढाउन स्थापना गरिएको यो कार्यक्रम अन्तर्गत प्रत्येक वर्ष ५५ हजार आप्रवासी भिसा प्रदान गरिन्छ। सन् २०२३ मा झण्डै २ करोड २२ लाख जनाले डिभर्सिटी भिसा लटरीका लागि आवेदन दिएका थिए।
डिभर्सिटी भिसा कार्यक्रमले सन् १९९५ देखि हालसम्म करिब १५ लाख आप्रवासीहरूलाई सिधै अमेरिका प्रवेश गराएको छ भने जित्न सफल आप्रवासीहरूले ४० लाखभन्दा बढी आफन्तलाई अमेरिका ल्याइसकेका छन्।
तर, यो कार्यक्रमको छनोट प्रक्रियामा शैक्षिक योग्यता, सीप वा अमेरिकाको आर्थिक आवश्यकतालाई प्राथमिकता दिइँदैन। यसले मेरिटमा आधारित आप्रवासन नीतिको मर्मलाई कमजोर बनाएको ट्रम्प प्रशासनको तर्क छ।
यसबाहेक, डिभर्सिटी भिसा लटरीमा ठगी र आपराधिक गतिविधिहरू बढेको पाइएको छ। विभिन्न मुलुकमा नक्कली कागजात बनाएर आवेदन दिनेसम्मका घटना सार्वजनिक भएका छन्। यसले अमेरिकी आप्रवासन प्रणालीको विश्वसनीयतालाई चुनौती दिएको बताइन्छ।
यसैगरी, सुरक्षा जोखिम पनि देखिएको छ। सन् २००२ मा लस एन्जलस अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा भएको आतङ्कवादी आक्रमण, सन् २०१७ मा न्युयोर्कमा भएको ट्रक आक्रमण र मेट्रो विस्फोटका घटनामा डिभर्सिटी भिसा लटरी विजेताहरूको संलग्नता पाइएपछि ट्रम्पले यो कार्यक्रम तत्काल अन्त्य गर्नुपर्ने धारणा सार्वजनिक गरेका थिए।
डिभर्सिटी भिसा लटरीका कारण अमेरिकाका कन्सुलर कर्मचारीहरू वैवाहिक भिसा र सेवा सदस्यहरूको भिसा प्रक्रियामा समय दिन नसकेको गुनासो पनि गरिएको छ।
सन् २००५ देखि नै यो कार्यक्रम अन्त्य गर्ने प्रयास हुँदै आए पनि राजनीतिक कारणले सफल भएको थिएन। हाल रिपब्लिकन पार्टीको बहुमत भएको अवस्थामा ट्रम्पले यसलाई अन्त्य गर्ने ऐतिहासिक अवसर पाएका छन्।
ट्रम्पले आप्रवासन नीतिलाई अमेरिकाको आर्थिक, वैज्ञानिक, र सुरक्षा आवश्यकताअनुसार सुधार गर्ने लक्ष्य राखेका छन्। यसै सन्दर्भमा डिभर्सिटी भिसा लटरी कार्यक्रमलाई अन्त्य गर्न उनी सक्रिय देखिएका छन्।
