नेपाल लाइफको चर्चित ‘जीवन सहारा बीमा योजना’ के हो ?, यस्ता छन् फाइदै–फाइदा (भिडियोसहित)
काठमाडौंं । नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सले बिक्री गर्दै आएको ‘जीवन सहारा जीवन बीमा योजना’ अत्याधिक बिक्री हुँदै आएको सावधिक जीवन बीमा पोलिसी हो । हाल कम्पनीले विभिन्न राइडरहरुसहितका १७ वटा बीमा योजनाहरु बिक्री गरिरहेको छ ।
नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्समा आवद्ध भएका लाखौं बीमा अभिकर्ताहरुले नागरिकहरुको बीमा गरेर उनीहरुको जीवनको जोखिम रक्षावरणमा महत्वपूर्ण भुमिका निर्वाह गर्दै आएका छन् । अभिकर्ताहरुले यस कम्पनीका विभिन्न पोलिसी बिक्री गर्दै आएका छन् ।
आज हामी नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सको सर्वोत्कृष्ट तथा सर्वाधिक बिक्री भइरहेको बीमा पोलिसी ‘जीवन सहारा बीमा योजना’ को बारेमा समिक्षा गर्नेछौं । यस योजनामा कसरी सहभागी हुने ? यो बीमा योजना किन खरिद गर्ने ? के के फाइदाहरु छन् ?, भन्नेबारे यहाँ कम्पनीका नायव महाप्रबन्धक उमापति पोखरेलसँग बीमापोष्टकर्मी राजन कठायतले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंशः
जीवन सहारा बीमा योजना
जीवन सहारा बीमा योजना पूर्ण जीवन भरणपोषण योजना हो। यो विशेष रूपमा नेपालका हाम्रा सामाजिक समुदायहरूको लागि विस्तृत दायरा जोखिम कभर गर्न डिजाइन गरिएको बन्दोबस्त उत्पादन हो। उनीहरूको सम्पूर्ण जीवनको जोखिमलाई ध्यानमा राख्दै, कम्पनीले जीवन सहारा पूर्ण जीवन योजना सुरु गरेको छ । बीमा रकम (बीमा रकम) परिपक्वता मितिमा बोनस सहित भुक्तानी योग्य र परिपक्वता पछि बीमा गरिएको व्यक्तिको मृत्युमा पूर्ण बीमा रकम (बीमा रकम) पुनः भुक्तानी योग्य छ ।
विभिन्न सुविधाहरुले सम्पन्न रहेको यस योजनाले मानिसहरुलाई बचत तथा जीवनका जोखिम रक्षावरणमा महत्वपूर्ण भुमिका निर्वाह गर्दै आएको छ । आम कृषकदेखि लिएर ठूला–ठूला व्यवसायी, विभिन्न क्षेत्रका कर्मचारी, व्यापारी, शिक्षक तथा विद्यार्थी, सवारी चालक, सुरक्षा निकायका कर्मचारी (नेपाल प्रहरी, सेना तथा सशस्त्र प्रहरी) तथा सबै प्रकारका नागरिकहरुको आर्थिक अवस्थालाई समेत मध्यनजर गर्दा यो एकदमै आवश्यक र सहजता रहेको बीमा पोलिसी हो ।
यो योजनामा बीमा अवधिको परिपक्वताको अन्त्यमा वा बीमा अवधि अघि बीमित व्यक्तिको असामयिक मृत्युमा लाभार्थीलाई वा बीमितलाई निहित बोनसको साथ बीमाङ्क रकम प्रदान गरिन्छ । साथै, कम्पनीमा देशभरी छरिएर रहेका अभिकर्ताहरुले समेत यस बीमा पोलिसीलाई सर्वाधिक बिक्री गर्दै आएको बताएका छन् । मानिसको जीवनमा आउने विभिन्न भैपरी दुर्घटनाहरु र विभिन्न रोगहरुको सामना गर्न (घातक रोग, सीआई) सुविधा समेत रहेका कारण मानिसहरु यस योजनाप्रति आकर्षित रहेका छन् ।
बीमालेख खरिद गर्ने उचित समय कुन हो ?
जीवन बीमाको उद्देश्य भनेको तपाइको पैसाको बचत गराई तपाइलाई केही भएको खण्डमा तपाईको आम्दानीको प्रतिस्थापन गर्नु हो । जीवनमा अफ्ठ्यारो स्थिती जुनसुकै बेलामा पर्न सक्छ त्यसैले जीवन बीमा पनि बेलैमा गर्नु उचित मानिन्छ । जीवन बीमा अरुको लागि होइन्, आफ्नो लागि हो ।
नेपाल लाइफले यो योजनामा सहभागि हुनका लागि विभिन्न मापदण्डहरु लागु गरेको छ । यस पोलिसीमा न्यूनतम १८ वर्षदेखि ६५ वर्षसम्मका मानिसहरु समावेश हुन पाउने प्रावधान रहेको छ । मानिसहरुले यस योजनामा सहभागी हुनको लागि कम्पनीले तोकेका नियमहरु तथा मपदण्डहरु लागु गर्न आवश्यक हुन्छ ।
प्रमुख विशेषताहरूः
प्रवेशको उमेरः १८ वर्ष देखि ६५ वर्ष
अधिकतम परिपक्वता उमेरः ७० वर्ष
नीति सर्तहरूः ५ वर्ष देखि ५४ वर्ष
न्यूनतम बीमा रकमः रु। ५,०००
अधिकतम बीमा रकमः आयमा निर्भर गर्दछ
प्रिमियम भुक्तानी मोडः त्रैमासिक, अर्धवार्षिक र वार्षिक
बीमा रकम भुक्तानीरसमर्पण मूल्य प्राप्त गरेपछि उपलब्ध हुनेछ। पोलिसी ऋण समर्पण मूल्यको अधिकतम ९०%हुनेछ।
आधारभूत लाभहरूः
–पोलिसी अवधिको अन्त्यमा बीमित जीवित रहेमा बीमित रकम र बोनस परिपक्वता लाभको रूपमा भुक्तानी गरिनेछ।
–पोलिसी अवधि (परिपक्वता अघि) अवधिमा बीमितको मृत्यु भएमा आधारभूत बीमित रकम र बोनस भुक्तानी गरिनेछ।
–पोलिसी अवधि पछि बीमितको मृत्यु भएमा, बीमाङ्क बराबर रकम भुक्तानी गरिनेछ।
–पोलिसी अवधि पछि दुर्घटनाको कारणले जीवन बीमितको मृत्यु भएमा ७० वर्षको उमेरसम्म, पूर्ण आधारभूत बीमित रकम दुर्घटना मृत्यु लाभ रकम भुक्तानी गरिनेछ।
ऐच्छिक लाभहरू (सवार लाभहरू)
अतिरिक्त प्रिमियम भुक्तानी गरेपछि, निम्न अतिरिक्त लाभहरू लिन सकिन्छः
१) दुर्घटना मृत्यु लाभ
यो एक राइडर लाभ हो जसले दुर्घटनाका कारण बीमितको मृत्यु भएमा सुरक्षा प्रदान गर्दछ। यो प्रति हजार थप रु १ को भुक्तानीमा लिन सकिन्छ। दुर्घटनाका कारण मृत्यु भएमा, आधारभूत बीमाङ्क बराबरको अतिरिक्त लाभ वा अधिकतम एक करोड रुपैयाँ जुन कम हुन्छ, बीमितलाई भुक्तानी गरिनेछ।
२) दुर्घटना मृत्यु लाभ, दुर्घटना पूर्ण स्थायी अशक्तता, प्रिमियम छूट लाभ
यो एक राइडर लाभ हो जसले दुर्घटनाका कारण बीमितको मृत्यु वा अशक्तता भएमा सुरक्षा प्रदान गर्दछ। यो राइडर प्रिमियम छुट राइडरसँगै प्याकेजको रूपमा प्रस्ताव गरिनेछ। यो अतिरिक्त प्रिमियम भुक्तानी गरेर लिन सकिन्छ। यस लाभ अन्तर्गतको कुल कभरेज रकम आधारभूत बीमा रकम बराबर वा अधिकतम एक करोड रुपैयाँ –जुन कम हुन्छ त्यो बराबर हुनेछ। दुर्घटनाका कारण बीमितको स्थायी र पूर्ण अशक्तताको अवस्थामा बीमितलाई (२) समान मासिक किस्तामा राइडर बीमा रकम भुक्तानी गरिनेछ र भविष्यमा तिर्ने सबै प्रिमियम छुट दिइनेछ।
३) गम्भीर रोग लाभः
यो एक राइडर लाभ हो। यदि बीमितलाई बीमा अवधिको अवधिमा यस योजना अन्तर्गत परिभाषित गरिएको विशिष्ट रोगको निदान गरिएको छ भने, बीमितलाई आधारभूत बीमा रकम बराबर वा अधिकतम ५० लाख रुपैयाँसम्मको एकमुष्ट रकम भुक्तानी गरिनेछ।
गम्भीर रोग हुनको लागि उल्लेख गरिएका सर्तहरू पालना गर्नुपर्छस
प्रवेश उमेरः न्यूनतम १८,
अधिकतमः ६५,
पोलिसी परिपक्वता उमेरः ७०,
कभरेजः न्यूनतम रु। ५०,०००,
अधिकतमः रु। ५०,००,०००,
पोलिसी अवधिः न्यूनतम ५ वर्ष देखि अधिकतम २० वर्ष–
कुन अवस्थामा बीमाले जोखिम ब्यहोर्दैन ?
यदि बीमितको मृत्यु प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा निम्न कारणले भएको हो भने, बीमा पोलिसी अन्तर्गत भुक्तानी गर्नुपर्ने रकम अनुसूचीमा उल्लेख गरिएको बीमाङ्क अनुसार छैन तर यदि बीमा पोलिसीको कुनै आत्मसमर्पण मूल्य छ भने, त्यो रकम मात्र भुक्तानी गरिनेछ।
निम्न अवस्थामा, दावीहरू विचारको लागि बहिष्कृत गरिनेछ।
–मान्यता प्राप्त उड्डयन सेवाको नियमित मार्गमा भाडा तिर्ने यात्रुको रूपमा बाहेक अन्य उड्डयनमा संलग्न हुनु
–कुनै पनि युद्ध जस्तो कार्यहरू (युद्ध घोषणा गरिएको होस् वा नहोस्), दंगा, नागरिक अशान्ति, विद्रोह वा आक्रमण
–नागरिक वा सैन्य कानूनको कुनै पनि उल्लङ्घन
–आत्महत्या, चाहे समझदार होस् वा पागल, बीमा सुरु भएको मिति पछि दुई वर्ष भित्र।
–माथि उल्लेख गरिएका जोखिमहरू बाहेक, यो नीतिले बसाइँसराइ, यात्रा, वा विदेशमा पेशालाई प्रतिबन्धित गर्दैन।
यस नीति अन्तर्गत कुनै विवाद उत्पन्न भएमा, यो बीमा ऐन, २०४९ अनुसार समाधान गरिनेछ।
दुर्घटनासँग सम्बन्धित विशेष अवस्थाहरू
क) पेशा परिवर्तनः यदि बीमितले जीवन बीमा प्रस्ताव फारममा उल्लेख गरिएको पेशा परिवर्तन गर्छ र अर्को जोखिमपूर्ण पेशा लिन्छ वा जोखिमपूर्ण उद्यम सुरु गर्छ भने, उनीहरूले तुरुन्तै बीमाकर्तालाई जानकारी गराउनुपर्छ। प्राप्त जानकारीको आधारमा, बीमाकर्ताले जोखिमसँग मिल्दोजुल्दो अतिरिक्त प्रिमियम गणना गर्नेछ र बीमितलाई थप प्रिमियम भुक्तानी गर्न अनुरोध गर्नेछ। निर्धारित अतिरिक्त प्रिमियम भुक्तानी नगरेमा, वा बीमितको परिवर्तन गरिएको पेशासँग सम्बन्धित जोखिम बीमाकर्ताले अस्वीकार्य ठानेमा, जसले गर्दा बीमितको मृत्यु उही जोखिमका कारण हुन्छ भने, दुर्घटना मृत्युको लागि कम्पनीले थप बीमा रकम तिर्न बाध्य हुनेछैन।
ख) यदि बीमितको मृत्यु निम्न परिस्थितिहरूमा भयो भने, मृत्युलाई दुर्घटना मृत्यु मानिने छैनः
आत्महत्याको घटनामा, आत्म–प्रत्यारोपित होस् वा विष सेवन वा अन्य तरिकाहरू मार्फत जानाजानी होस्, व्यक्तिको मानसिक अवस्थालाई ध्यान नदिई, यदि बीमितको मृत्यु यी परिस्थितिहरूमा भयो भने, भुक्तानी प्राकृतिक मृत्युको लागि जस्तै प्रशोधन गरिनेछ, मृत्यु सम्बन्धी नीतिको सर्तहरूको अधीनमा।
ग) दुर्घटनाबाट बीमितको मृत्यु भएमा, बीमाकर्तालाई सकेसम्म चाँडो लिखित रूपमा सूचित गर्नुपर्छ, तर कुनै पनि अवस्थामा, त्यस्ता सूचनाहरू ९० दिन भित्र दिनुपर्छ। यदि बीमितको मृत्यु दुर्घटनाबाट भएको हो भने, सरकारी डाक्टरद्वारा गरिएको शव परीक्षण प्रतिवेदन, अन्यथा पोलिसी प्रतिवेदन पेश गर्नुपर्छ।
कसरी बीमा पोलिसी खरिद गर्ने ?
कम्पनीका देशभरी सक्रिय रहेका लाखौं जीवन बीमा अभिकर्ताहरुसँग सम्पर्क गरी अथवा कम्पनीका देशभरी छरिएर रहेका शाखा, उपशाखा कार्यालय मार्फत खरिद गर्न सकिनेछ । यस योजनाबारे कुनै पनि जिज्ञासा तथा सुझाव भएमा कम्पनीका अभिकर्ताहरु र शाखा कार्यालयहरुमा सम्पर्क गरेर सहजै बुझ्न सकिन्छ ।
